Τι είναι η αέναη χρηματοοικονομική ευημερία και πως θα την πετύχουμε;

Μετά την αναπάντεχη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-8 και τις αρνητικές επιπτώσεις που είχε σε ολόκληρο τον κόσμο, πολλοί ερευνητές έστρεψαν την προσοχή τους στην κατανόηση των σφαλμάτων που την προκάλεσαν, αλλά και σε ένα άλλο μοντέλο ζωής των πολιτών. Αυτό δεν θα στηρίζεται πιά στην υπερκατανάλωση και στην υπερχρέωση, αλλά σε μία άλλη ολιστική προσέγγιση που θα περιλαμβάνει την ποιότητα της ζωής, την ευημερία τους, τη φυσική άσκηση, την υγιεινή διατροφή, την προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη, την κοινωνικοποίηση, την ενσυναίσθηση και την χρηματοοικονομική υγεία.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι εξελίξεις αυτές έφεραν στο προσκήνιο νέες έννοιες και στην χρηματοοικονομική επιστήμη, όπως το χρηματοοικονομικό άγχος (financial stress), η χρηματοοικονομική ειρήνη (financial peace ), η χρηματοοικονομική ασφάλεια (financial security), η χρηματοοικονομική ανεξαρτησία (financial independence), η χρηματοοικονομική υγεία (financial health) και η χρηματοοικονομική ευημερία (financial wellbeing).

Μια από τις πολύ επίκαιρες και ενδιαφέρουσες έννοιες είναι αυτή της χρηματοοικονομικής ευημερίαςη οποία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της γενικότερης ευημερίας των πολιτών. Η έννοια αυτή ορίσθηκε το 2015 μετά μία σειρά συνεντεύξεων του Γραφείου για την Χρηματοοικονομική Προστασία των Καταναλωτών των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην έρευνα ερωτήθηκαν 59 πολίτες και 30 επαγγελματίες του χώρου των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, με σκοπό τον ορισμό της χρηματοοικονομικής ευημερίας και τους προσδιοριστικούς παράγοντες που την διαμορφώνουν.

Συμφώνησαν επίσης ότι η χρηματοοικονομική ευημερία εμπεριέχει δύο βασικά χαρακτηριστικά:

• την αίσθηση της χρηματοοικονομικής ασφάλειας και
• την ελευθερία επιλογών τους, τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον.

#1. Να έχει έλεγχο πάνω στα ημερήσια και μηνιαία έξοδα του&

#2. Να έχει την ικανότητα απορρόφησης εκτάκτων χρηματοοικονομικών shocks.

#3. Να είναι στο σωστό δρόμο υλοποίησης των προσωπικών και οικογενειακών χρηματοοικονομικών του στόχων. 

#4. Να έχει χρηματοοικονομική ελευθερία επιλογών με τις οποίες το άτομο να απολαμβάνει τη ζωή του, αφού πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ της κατανάλωσης και της αποταμίευσης, δηλαδή του παρόντος και του μέλλοντος...

Έλεγχος πάνω στα ημερήσια και μηνιαία έξοδα

Τα άτομα που το κάνουν αυτό ελέγχουν τα έξοδά τους και δεν τους ελέγχουν αυτά. Καλύπτουν τις απαραίτητες δαπάνες τους, αποπληρώνουν έγκαιρα τους λογαριασμούς τους και δεν αγχώνονται για το αν θα τους φτάσουν τα χρήματα για να ζήσουν. Αυτό το στοιχείο τονίστηκε ιδιαίτερα από όλους τους ερωτηθέντες.

Τα άτομα να μπορούν να ανταπεξέλθουν σε ένα αναπάντεχο έξοδο. Στη ζωή μπορούν να συμβούν τα πάντα… από κάτι απλό όπως είναι ένας  έκτακτος φόρος ή μια ξαφνική βλάβη του αυτοκινήτου έως και πολύ αρνητικά γεγονότα όπως η ολική καταστροφή του σπιτιού μας από πυρκαγιά ή ένα πρόβλημα υγείας.

Η ικανότητα απορρόφησης τέτοιων εκτάκτων εξόδων εξαρτάται από ένα σύνολο παραγόντων όπως η ύπαρξη ισχυρών δεσμών φιλίας και οικογένειας, αξιοπιστία, αποταμίευση, δημιουργία κεφαλαίου έκτακτης ανάγκης και αγορά ασφαλιστικών συμβολαίων.

Έχουν κάποιο επίσημο ή ανεπίσημο σχέδιο και δουλεύουν πάνω σε αυτό, όπως η αποταμίευση για την αγορά σπιτιού ή αυτοκινήτου.

Μέσα στην απρόβλεπτη και πολύπλοκη πραγματικότητα είναι πιθανόν τα άτομα όπως συναντήσουν εμπόδια και αναβολές των σχεδίων τους. Όμως δεν χάνουν την μεγάλη εικόνα και μένουν προσηλωμένοι στους στόχους τους.

Αυτό προϋποθέτει φυσικά πρώτα να τους καθορίσουμε! Η απόλαυση της ζωής, τα ταξίδια, οι σπουδές των παιδιών μας, η μείωση του χρέους και η χρηματοοικονομική ανεξαρτησία, η ποιότητα της ζωής κατά την συνταξιοδοτική περίοδο είναι μερικοί στόχοι που μας κρατούν σε χρηματοοικονομική και πνευματική εγρήγορση!

Φυσικά οι πολίτες επηρεάζονται σαφέστατα από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας στην οποία διαμένουν. Το παράδειγμα της χώρας μας είναι χαρακτηριστικό. Η πολύχρονη κρίση έχει οδηγήσει ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας σε αδυναμία, κόπωση, απογοήτευση και απόγνωση και υπερβολικό χρηματοοικονομικό άγχος τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον.

Όμως υπάρχουν μια σειρά από άλλους παράγοντες οι οποίοι είναι ελεγχόμενοι ή μπορούν να ελεγχθούν:

1. Η συστηματική αποταμίευση που προέρχεται από τον περιορισμό διαφόρων περιττών εξόδων ή επιβλαβών συνηθειών, όπως είναι το κάπνισμα.
2. Η ασφάλιση για έκτακτα και αναπάντεχα γεγονότα.
3. Η επιμόρφωση σε νέες δεξιότητες μπορούν να καλυτερεύσουν την οικονομική κατάσταση των πολιτών μέχρι τον επόμενο ανοδικό οικονομικό κύκλο.

Η υπερκατανάλωση, η υπερχρέωση, η έλλειψη αποταμιευτικής, ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής συνείδησης έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό συνδυασμό που επηρεάζει την ποιότητα ζωής των πολιτών σε ολόκληρο τον κόσμο, προσθέτοντας ένα επιπρόσθετο άγχος που ονομάζεται χρηματοοικονομικό, υποθηκεύοντας την μελλοντική υγεία και σίγουρα το μέλλον τους.

Ως εκ τούτου οι πολίτες στα πλαίσια της ατομικής ευθύνης, θα πρέπει να κατανοήσουν το περίπλοκο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο λαμβάνουν αποφάσεις μέσω της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης (financial education) και στην συνέχεια να αναπτύξουν εκείνες τις δεξιότητες (financial capabilities) που θα βελτιώσουν τη προσωπική και οικογενειακή τους κατάσταση, δεδομένων των αντικειμενικών περιορισμών που υπόκεινται, για μια αέναη ατομική και οικογενειακή.Οι έννοιες είναι απλές όπως και η εφαρμογή τους! Το έκαναν με μεγάλη επιτυχία οι παλαιότερες γενιές μετά τον πόλεμο! Το χρηματοοικονομικό σύστημα είναι πράγματι περίπλοκο, ως εκ τούτου η διαύγεια σκέψης που προκύπτει από την ουσιαστική γνώση των πραγμάτων είναι δύναμη.