Η δίαιτα Carnivore στο μικροσκόπιο

Στην εποχή μας, αν ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στις επίσημες διατροφικές συστάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο – είτε αυτές που απευθύνονται σε υγιή άτομα είτε αυτές που είναι πιο εξειδικευμένες και «στοχεύουν» σε άτομα που ζουν με κάποιο νόσημα –, θα παρατηρήσουμε ότι στην τεράστια πλειοψηφία τους μας ενθαρρύνουν όλους να γεμίζουμε τα πιάτα μας κατά κύριο λόγο με φυτικές τροφές, μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος και ζωικών προϊόντων – να κάνουμε, δηλαδή, όπως λέμε, μια “στροφή” σε μια πιο plant-based διατροφή.

Κόντρα, λοιπόν, σ’ όλα αυτά ήρθε να κάνει την εμφάνισή της η Carnivore diet (ή δίαιτα των σαρκοφάγων) που τον τελευταίο καιρό αποτελεί το νέο διατροφικό trend και έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις κυρίως στα social media!

Στο άρθρο μας, θα απαντήσουμε σε βασικά ερωτήματα όπως:

• Τι είναι η δίαιτα Carnivore;
• Ποια τρόφιμα/ροφήματα μπορεί να καταναλώσει κάποιος που υιοθετεί τη δίαιτα Carnivore;
• Μπορεί η δίαιτα Carnivore να συμβάλει στην απώλεια βάρους;
• Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά της σημεία;

Για αρχή, ας “συστηθούμε” με τη δίαιτα Carnivore!

Μιλάμε, επομένως, για μια διατροφή που βασίζεται αποκλειστικά στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων, όπως κρέας, ψάρια, αβγά, και ορισμένα γαλακτοκομικά, ενώ αποκλείει εντελώς φυτικά τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και δημητριακά. Πρόκειται για μια πιο ακραία μορφή διατροφής, που διαφοροποιείται από προηγούμενες δίαιτες που εστίαζαν στην υψηλή κατανάλωση πρωτεΐνης και λίπους και την αποφυγή υδατανθράκων, όπως η δίαιτα Atkins και η δίαιτα Keto. Ενώ οι Atkins και Keto επιτρέπουν ορισμένα λαχανικά και μια περιορισμένη πρόσληψη υδατανθράκων, η δίαιτα Carnivore τα αποκλείει εντελώς, προωθώντας το concept μιας «πλήρους κρεατοφαγίας».

Οι φανατικοί της οπαδοί υποστηρίζουν πως χρειάζεται να επιστρέψουμε στον τρόπο διατροφής των προγόνων μας, που τρέφονταν κυρίως με κρέας και ψάρι και πως τα σύγχρονα διατροφικά πρότυπα, που συχνά χαρακτηρίζονται από υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, είναι αυτά που ευθύνονται για τα τόσο υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας και χρόνιων ασθενειών στον πλανήτη μας.

Η δίαιτα Carnivore στην πράξη!

Για όσους αναρωτιέστε τι τρώει/πίνει στην καθημερινότητά του όποιος «ασπάζεται» τη δίαιτα των σαρκοφάγων, θα κάνουμε τα πράγματα λίγο πιο συγκεκριμένα.

Τρόφιμα που επιτρέπονται:

1. Κρέας

Θα λέγαμε πως αποτελεί τον “πυρήνα” της δίαιτας. Μπορούν, λοιπόν, να συμπεριληφθούν διάφορα είδη κρέατος, με έμφαση σε κομμάτια πλούσια σε λιπαρά. Κοινές επιλογές είναι:

• Βοδινό (όπως ribeye, κιμάς)
• Χοιρινό (π.χ. μπριζόλες)
• Αρνί
• Πουλερικά (κοτόπουλο, γαλοπούλα, πάπια)

2. Εντόσθια

Τα εντόσθια, όπως συκώτι, καρδιά, νεφρά, και άλλα όργανα, συνιστώνται συχνά για την πυκνότητα σε θρεπτικά συστατικά.

3. Ψάρια και Θαλασσινά:

Τα ψάρια (όπως σολομός, σαρδέλες) και τα θαλασσινά προσφέρονται για ποικιλία και για τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Επιτρέπονται επίσης τα οστρακοειδή, όπως γαρίδες και μύδια.

4. Αβγά

Τα αβγά αποτελούν βασικό στοιχείο της δίαιτας, προσφέροντας πρωτεΐνες και λιπαρά.

5. Ζωικά Λίπη

Προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως το βούτυρο, το λαρδί και ο μυελός των οστών, βοηθούν στην κάλυψη των αναγκών σε ενέργεια και λιπαρά.

6. Γαλακτοκομικά

Ορισμένοι ακόλουθοι της δίαιτας συμπεριλαμβάνουν στη διατροφή τους κάποια περιλαμβάνονται γαλακτοκομικά υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως τυρί, κρέμα γάλακτος και γιαούρτι, ενώ άλλοι τα αποφεύγουν και αυτά.

Ροφήματα που επιτρέπονται:

1. Νερό

Συστήνεται η ενυδάτωση του οργανισμού να επιτυγχάνεται κατά βάση με νερό.

2. Ζωμός Οστών (bone broth)

Μερικοί ακόλουθοι καταναλώνουν ζωμό οστών για τα μεταλλικά στοιχεία και το κολλαγόνο που περιέχει.

Τρόφιμα/ροφήματα προς αποφυγή:

• Λαχανικά: μπρόκολο, κουνουπίδι, πατάτες, πράσινα φασόλια, πιπεριές κ.λπ.
• Φρούτα: μήλα, μούρα, μπανάνες, ακτινίδιο, πορτοκάλια κ.λπ.
• Γαλακτοκομικά υψηλής περιεκτικότητας σε λακτόζη: γάλα, γιαούρτι, μαλακό τυρί κ.λπ.
• Όσπρια: φασόλια, φακές, ρεβίθια κ.λπ.
• Ξηροί καρποί και σπόροι: αμύγδαλα, κολοκυθόσποροι, ηλιόσποροι, φιστίκια κ.λπ.
• Δημητριακά: ρύζι, σιτάρι, ψωμί, κινόα, ζυμαρικά, μπισκότα, φρυγανιές κ.λπ.
• Πηγές σακχάρων: ζάχαρη, σιρόπι σφενδάμου, μαύρη ζάχαρη, μέλι κ.λπ.
• Άλλα ροφήματα εκτός από το νερό: καφές, τσάι, χυμοί φρούτων, αναψυκτικά κ.λπ.
• Αλκοόλ: μπύρα, κρασί, ποτά κ.λπ.

Μερικοί ακόλουθοι της Carnivore επιλέγουν να ενσωματώσουν κάποια από τα παραπάνω, όμως όσοι την υιοθετούν αυστηρά τα αποκλείουν εντελώς.

“Αν την ακολουθήσω, θα χάσω βάρος;”

Σε κάποιες περιπτώσεις, η δίαιτα Carnivore μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους και οι βασικοί λόγοι πίσω από αυτό είναι:

1. ο αποκλεισμός ολόκληρων ομάδων τροφίμων, που ενδέχεται να μεταφράζεται σε περιορισμό των προσλαμβανόμενων θερμίδων και
2. η σύσταση της δίαιτας – με απλά λόγια η υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και η πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες.

Καθώς η πρωτεΐνη προκαλεί έντονο κορεσμό, μπορεί να μειώσει την όρεξη και έτσι να περιορίσει τη συνολική πρόσληψη θερμίδων. Παράλληλα, η έλλειψη υδατανθράκων οδηγεί το σώμα στη χρήση του λίπους ως πηγή ενέργειας, οδηγώντας έτσι μια κατάσταση κέτωσης που προάγει την καύση λίπους, κάτι που μπορεί να ενισχύσει την απώλεια βάρους.

Ωστόσο, η επιτυχία της δίαιτας στην απώλεια βάρους ποικίλλει και συχνά είναι προσωρινή. Γιατί;

• Η έλλειψη ποικιλίας στη διατροφή λόγω του αποκλεισμού τόσων διαφορετικών κατηγοριών τροφίμων καθιστά δύσκολη τη μακροχρόνια προσκόλληση ενός ατόμου στη συγκεκριμένη δίαιτα.
• Η έλλειψη φυτικών ινών (που προκύπτει από την αποφυγή φυτικών τροφίμων) συχνά επηρεάζει την υγεία του εντέρου.

Τα “συν” και τα ”πλην”

Επειδή έχουμε στα χέρια μας πολύ περιορισμένα ερευνητικά δεδομένα για τη δίαιτα Carnivore, δεν μπορούμε εύκολα να αναφερθούμε σε πιθανά οφέλη της. Κάποια θετικά που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε είναι:

• Το κρέας είναι μια εξαιρετική πηγή θρεπτικών συστατικών όπως:

πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας ποιότητας

αιμικού σιδήρου (που απορροφάται αποτελεσματικά από τον οργανισμό)

ευδαργύρου

σεληνίου

βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως η Β12

• Τα ψάρια είναι πλούσια σε πρωτεΐνη αλλά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη D, σελήνιο και ιώδιο
• Τα γαλακτοκομικά (για όσους τα εντάσσουν στη δίαιτα) μπορούν επίσης να προσφέρουν πρωτεΐνη, ασβέστιο, βιταμίνη D κ.ά.
• Όπως είδαμε παραπάνω, στη δίαιτα Carnivore αποφεύγονται τρόφιμα όπως γλυκά, επεξεργασμένα αρτοσκευάσματα, αναψυκτικά και άλλα προϊόντα που περιέχουν πολλή ζάχαρη. Αυτά τα τρόφιμα/ροφήματα είναι συνήθως φτωχά σε θρεπτική αξία αλλά πλούσια σε θερμίδες και συστήνεται ο περιορισμός τους στα πλαίσια μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής.

Η άλλη πλευρά του νομίσματος

Πάμε τώρα να εξετάσουμε και την άλλη πλευρά του νομίσματος…

Λόγω της εξαιρετικά περιοριστικής φύσης, η δίαιτα Carnivore έχει αρκετά και σημαντικά μειονεκτήματα:

• Δεδομένου ότι μιλάμε για κρεατοφαγία, η πρόσληψη κορεσμένων (“κακών”) λιπαρών είναι αυξημένη/ή πολύ αυξημένη! Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της LDL χοληστερόλης αλλά και του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
• Αρκετοί ακόλουθοι της συγκεκριμένης δίαιτας καταναλώνουν επεξεργασμένα κρέατα και αλλαντικά σε αυξημένες ποσότητες. Τα κρέατα αυτά είναι πλούσια σε αλάτι οπότε η υπέρμετρη κατανάλωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, όπως έχουμε δει και σε προηγούμενα άρθρα στο blog μας, η αυξημένη πρόσληψη κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος έχει συνδεθεί με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως για παράδειγμα ο καρκίνος του παχέος εντέρου.
• Μπορεί να είδαμε πριν λίγο πως στη δίαιτα Carnivore αποκλείονται τα υψηλά σε σάκχαρα τρόφιμα και ροφήματα, όμως μαζί με αυτά “η μπάλα παίρνει” και τρόφιμα που είναι πηγές υδατανθράκων αλλά παράλληλα έχουν υψηλή θρεπτική αξία, όπως τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα όσπρια, τα λαχανικά, τα φρούτα και οι ξηροί καρποί. Αυτές οι ομάδες τροφίμων μάς χαρίζουν πολύτιμα συστατικά όπως φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικές ουσίες. Έτσι, άτομα που ακολουθούν μακροχρόνια και αυστηρά μια τέτοιου τύπου δίαιτα μπορεί να παρουσιάσουν ελλείψεις σε κάποια από τα παραπάνω συστατικά, οι οποίες μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Είναι σημαντικό, για παράδειγμα, να αναφέρουμε ότι τα άτομα που προσλαμβάνουν πολύ περιορισμένες φυτικές ίνες από τη διατροφή τους είναι πολύ πιθανόν να παρουσιάσουν συμπτώματα δυσκοιλιότητας. Αυτό βέβαια ίσως είναι το λιγότερο, αφού οι φυτικές ίνες παίζουν καίριο ρόλο για την υγεία του εντέρου, η οποία όταν διαταράσσεται μπορεί να οδηγήσει σε πολλά και σοβαρά θέματα υγείας (π.χ. καρκίνος παχέος εντέρου).

Συμπερασματικά, η δίαιτα Carnivore –όπως και πολλές ακόμα δίαιτες που κατά καιρούς έχουν στρέψει πάνω τους τους προβολείς της δημοσιότητας– έχει και αυτή κάποια καλά στοιχεία. Ωστόσο, πρόκειται για μια δίαιτα πολύ περιοριστική, που δεν είναι εύκολο να ακολουθηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και ίσως ενέχει κινδύνους για την υγεία μας. Θα συστήναμε, λοιπόν, την υιοθέτηση μιας διατροφής με μεγαλύτερη ποικιλία και ισορροπία, που καλύπτει τις μοναδικές ανάγκες του καθενός μας και είναι σύμμαχος υγείας και ευεξίας!

Σχετικά άρθρα:

Ισορροπημένη διατροφή: μαθαίνουμε περισσότερα για τα λιπαρά!

Υδατάνθρακες: οι “καλοί”, οι “κακοί” κι οι απαραίτητοι!