Απέχουμε από τα ζωικά τρόφιμα και… αυξάνεται το βάρος μας; Κι όμως!

“Αποφάσισα φέτος να νηστέψω κι όχι απλώς δεν έχασα βάρος όπως περίμενα, αλλά πήρα! Δεν καταλαβαίνω πώς το κατάφερα αυτό έχοντας στερηθεί τόσα τρόφιμα για τόσες μέρες!”.

Μήπως σας θυμίζει κάτι η παραπάνω περίπτωση; Πολύ πιθανό, αφού το παραπάνω “σενάριο” δεν είναι καθόλου σπάνιο. Μπορεί η νηστεία (ή γενικότερα η αποχή από τα ζωικά προϊόντα) στο μυαλό μας να είναι θεωρητικά συνδεδεμένη με ένα concept αυτοσυγκράτησης, στέρησης και αποτοξίνωσης, όμως κάποιες φορές εφαρμόζοντάς την στην πράξη πέφτουμε σε παγίδες με αποτέλεσμα να καταλήγουμε να πάρουμε βάρος.

Αναρωτιέστε ποιες είναι αυτές;

Ας δούμε μαζί τις πιο συχνές!

Νιώθουμε ότι δε χορταίνουμε και γι’ αυτό ευθύνεται η πρωτεΐνη…

…ή –για να το θέσουμε πιο σωστά– κεφάλαιο “περιορισμένη πρόσληψη πρωτεΐνης”. Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα μας, τα τρόφιμα/ροφήματα ζωικής προέλευσης είναι πλούσια σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Αυτός είναι ένας λόγος που είναι συνήθως αρκετά χορταστικά, καθώς οι πρωτεΐνες προκαλούν αυξημένο αίσθημα κορεσμού.

Μια μεγάλη μερίδα ατόμων που νηστεύουν (ή υιοθετούν μια πιο plant-based διατροφή) δεν καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες τους σε πρωτεΐνη ούτε μέσω των εναλλακτικών πηγών (θαλασσινά, όσπρια, ξηροί καρποί, προϊόντα σόγιας κλπ.) καθώς δεν καταναλώνουν τα τρόφιμα αυτά με την κατάλληλη συχνότητα ή/και στις κατάλληλες ποσότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην αισθάνονται ότι τα γεύματά τους είναι αρκετά χορταστικά. Έτσι, καταλήγουν να υπερκαταναλώνουν, όπως θα δούμε στη συνέχεια, άλλα τρόφιμα που τελικά τους φορτώνουν με extra θερμίδες, οι οποίες μεταφράζονται στη συνέχεια σε extra βάρος στη ζυγαριά.

“Κολλάμε” με συγκεκριμένα τρόφιμα

Κάτι που ακούμε πολύ συχνά στα διαιτολογικά μας γραφεία από όσους αποφασίζουν για ένα διάστημα να αποφύγουν το κρέας και τα ζωικά προϊόντα (όπως τα γαλακτοκομικά και τα αβγά) είναι πως καταλήγουν να τρώνε συνέχεια –και σε αυξημένες ποσότητες– “τα ίδια και τα ίδια”. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων αναφέρονται σε τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες όπως:

• το ψωμί
• οι φρυγανιές
• τα παξιμάδια
• οι πατάτες
• το ρύζι
• τα ζυμαρικά
• τα κουλούρια
• διάφορες νηστίσιμες πίτες αλλά και
• αρτοσκευάσματα όπως κράκερς, μπισκότα κ.ά.

Για να μην παρεξηγηθούμε, δε θέλουμε να κρατήσετε στο μυαλό σας τον δημοφιλή μύθο ότι “ΟΙ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΠΑΧΑΙΝΟΥΝ”. Απεναντίας, τα περισσότερα από τα παραπάνω τρόφιμα (ειδικά όταν μιλάμε για προϊόντα που προέρχονται από δημητριακά ολικής άλεσης) είναι τρόφιμα που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής και συστήνεται να τα καταναλώνουμε σε καθημερινή βάση. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως μπορούμε να τα καταναλώνουμε αλόγιστα. Για να δώσουμε ένα απλό παράδειγμα, αν στο μεσημεριανό μας καταναλώσουμε μια τυπική μερίδα φακές με μία μέτρια φέτα ψωμί προσλαμβάνουμε γύρω στις 500 θερμίδες. Αν όμως, η μία φέτα ψωμί γίνει 3 ή 4, τότε αυτομάτως από το γεύμα μας παίρνουμε 200-250 (σχεδόν 50%!) extra θερμίδες!

”Ξεφεύγουμε” με το λάδι

Τις περιόδους που δεν τρώμε κρέας είναι λογικό να κάνουμε στροφή σε plant-based πιάτα όπως όσπρια, λαδερά, σαλάτες κλπ. Ο πιο εύκολος τρόπος να εκτοξεύσουμε τις θερμίδες αυτών των πιάτων –και πολύ συχνά χωρίς καν να το καταλάβουμε και πολύ– είναι να μην είμαστε προσεκτικοί με την ποσότητα λαδιού που θα χρησιμοποιήσουμε. “Mα όλοι μιλούν για το πόσο θρεπτικό είναι το ελαιόλαδο”, μας απαντούν πολλοί. Είναι αλήθεια πως το ελαιόλαδο μάς προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως τα μονοακόρεστα λιπαρά και η βιταμίνη Ε. Παράλληλα, ωστόσο, είναι και πυκνό σε ενέργεια (θερμίδες), οπότε μπορεί εύκολα να μας κάνει τη “ζημιά”. Αρκεί να σκεφτείτε πως μία μόλις extra κουταλιά της σούπας λάδι στη σαλάτα μας αυξάνει την ενεργειακή αξία του πιάτου μας κατά περίπου 150 θερμίδες!

Τρώμε περισσότερα γλυκά

Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως τα νηστίσιμα γλυκά (ή π.χ. τα vegan γλυκά) είναι αθώα και πολύ πιο “light” (θερμιδικά μιλώντας) σε σύγκριση με άλλα γλυκά που μπορεί στη συνταγή τους να περιέχουν συστατικά όπως γάλα, αυγά, βούτυρο κλπ. Αυτό μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να ισχύει αλλά σίγουρα δεν αποτελεί έναν γενικό κανόνα. Ορισμένα από τα γλυκά που έχουν, για παράδειγμα, την τιμητική τους στη νηστεία, όπως ο χαλβάς, τα γλυκά του κουταλιού, τα παστέλια, τα μουστοκούλουρα και οι διάφορες γλυκές πίτες, ναι μεν φτιάχνονται με εξ ολοκλήρου φυτικά συστατικά, έχουν, όμως, αρκετές θερμίδες και συχνά υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.

Τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό: χάνουμε την ισορροπία και το πρόγραμμα των γευμάτων μας

Έχουμε πει σε πολλές περιπτώσεις πως η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων και snacks μέσα στην ημέρα μάς βοηθάει στη διατήρηση ή/και τη μείωση του σωματικού μας βάρους. Όταν όμως ο αριθμός των γευμάτων/snacks ξεφεύγει, μπορεί να έχουμε το αντίστροφο αποτέλεσμα από το επιθυμητό.

Πολλές φορές, λοιπόν, τα άτομα που αποφασίζουν να ακολουθήσουν τη νηστεία (ή απλώς να κάνουν ένα διάλειμμα από τα ζωικά προϊόντα) μας λένε πως παρατηρούν στην καθημερινότητά τους να τους δημιουργείται μια τάση για συνεχές τσιμπολόγημα – θέλουν, δηλαδή, κάθε λίγη ώρα να φάνε κάτι μικρό, είτε αλμυρό είτε γλυκό.

Όταν τρώμε με αυτόν τον τρόπο, μπορεί ο όγκος των τροφίμων κάθε φορά να είναι μικρός π.χ. ένα κριτσίνι, μία φρυγανιά με μία φέτα φυτικό τυρί, ένα κουλουράκι κλπ. και έτσι να μη νιώθουμε ότι χορταίνουμε ή βαραίνουμε, όμως αν στο τέλος της ημέρας αθροίσουμε τις θερμίδες από όλα αυτά τα γευματίδια (που μπορεί να μην είναι και τόσο “αθώα”) είναι εύκολο να ξεπεράσουμε τον ημερήσιο στόχο θερμίδων μας και αυτό σε βάθος χρόνου να μας οδηγήσει να πάρουμε βάρος.