Η μάχη κατά του καρκίνου ξεκινά από την πρόληψη

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου έχει καθιερωθεί στις 4 Φεβρουαρίου κάθε έτους, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου (Union of International Cancer Control) με στόχο την ευαισθητοποίηση των κυβερνήσεων, των φορέων υγείας και του κοινού ευρύτερα για τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης αντιμετώπισης της νόσου.

Τέτοιου είδους δράσεις είναι ζωτικής σημασίας, καθώς το φορτίο του καρκίνου σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο είναι τεράστιο, καθιστώντας την πρόληψη και τον έλεγχό του επιτακτική ανάγκη. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 7,6 εκατομμύρια θάνατοι προκλήθηκαν από τον καρκίνο το 2008 και εκτιμάται ότι οι περιπτώσεις θανάτου θα αγγίξουν τα 11 εκατομμύρια το 2030. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι συχνότεροι τύποι καρκίνου αφορούν στον καρκίνο του πνεύμονα, του στομάχου, του ήπατος, του παχέος και του μαστού.

Πώς αναπτύσσεται ο καρκίνος

Ο καρκίνος αποτελεί μια νοσογόνο κατάσταση πουμπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε μέρος του σώματος και χαρακτηρίζεται από την ανεξέλεγκτη παραγωγή επιθετικών κυττάρων, τα οποία αναπτύσσονται πέρα από τα φυσιολογικά τους όρια (διηθούν τους περιβάλλοντες ιστούς) και δύνανται να εξαπλωθούν από το σημείο παραγωγής τους σε διάφορα όργανα του σώματος (μετάσταση).

Η παρουσία ορισμένων παραγόντων –φυσικών (ιονίζουσα, υπέρυθρη ακτινοβολία, κ.λπ.), χημικών (άσβεστος, ουσίες του τσιγάρου, αφλατοξίνες, αρσενικό, κ.λπ.) και βιολογικών (ιοί, βακτήρια ή παράσιτα)–, σε έδαφος γενετικής προδιάθεσης, μπορεί να πυροδοτήσουν τη διαδικασία μετάλλαξης ενός φυσιολογικού κυττάρου σε καρκινικό.

Παράγοντες κινδύνου και τρόποι πρόληψης

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο αποτελούν το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, η παχυσαρκία, η έλλειψη άσκησης, η ρύπανση του περιβάλλοντος και οι χρόνιες λοιμώξεις από Ηπατίτιδα Β, C και από τον ιό των κονδυλωμάτων (HPV). Το 30% των καρκίνων μπορούν να προληφθούν με την τροποποίηση των πιο πάνω παραγόντων κινδύνου, καθώς και με την εφαρμογή απλών μέτρων, όπως ο εμβολιασμός κατά του HPV και της ηπατίτιδας Β, η αποφυγή έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία και ο περιορισμός επαγγελματικής έκθεσης.

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Το στάδιο του καρκίνου κατά τον χρόνο διάγνωσης, είναι καθοριστικό για την πορεία της νόσου και την επιβίωση του ασθενή. Η εκτίμηση γίνεται με βάση το μέγεθος του όγκου, την πιθανή προσβολή των παρακείμενων λεμφαδένων και την ύπαρξη μεταστάσεων, οι οποίες αποτελούν και την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο. Η έγκαιρη διάγνωση / θεραπεία και οι στρατηγικές προσυμπτωματικού ελέγχου (π.χ. μαστογραφία, τεστ Παπανικολάου) μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις περιπτώσεις θανάτου από καρκίνο.

Αντιμετώπιση και υποστήριξη

Η χειρουργική, χημειοθεραπευτική και ακτινοθεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου, επιδιώκουν την πλήρη ίαση ή επέκταση του προσδόκιμου επιβίωσης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών, ενώ σημαντική θεωρείται και η ψυχοκοινωνική υποστήριξή τους. Νέες βιολογικές και γονιδιακές μέθοδοι θεραπείας, υπόσχονται πολλά για μια πιο αποτελεσματική και λιγότερο επώδυνη αντιμετώπιση του καρκίνου.

Η μάχη κατά του καρκίνου είναι συλλογική και διαρκής. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι τα πιο σημαντικά όπλα μας.

Πηγές:

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Union of International Cancer Control

Σχετικά άρθρα:

1η Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Καρκίνος του Μαστού: Η δύναμη της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης